Nederland vergrijst, met mogelijk gevolgen voor de structuur van de economie. De zogeheten ‘grijze druk’ neemt toe. Dit betreft de verhouding tussen het aantal personen van 65 jaar of ouder en het aantal personen van 20 tot 65 jaar. Een kenmerk van de structuur van de economie is de arbeidsinkomensquote (AIQ). De AIQ is het aandeel dat arbeid heeft in het totale inkomen in de economie. Tegenover de AIQ staan de winsten van bedrijven, het kapitaalsinkomen.

Onderstaande figuur zet de grijze druk af tegen de arbeidsinkomensquote. De grijze druk is eerst afgetrokken van 100. Voor de AIQ zijn er twee lijnen omdat in 2017 volgens een nieuwe definitie is gepubliceerd. Beide lijnen lijken over een lange tijdshorizon te dalen.

Het idee is vervolgens dat een, naar verhouding, toenemend aantal ouderen betekent dat meer mensen afhankelijk worden van kapitaalsinkomen (pensioen) en daarom de arbeidsinkomensquote wel “moet” dalen. Bovendien hebben verreweg de meeste 65-plussers het financieel veel beter dan 65-plussers twintig jaar geleden.

Onderstaande regressie test deze hypothese. Voor de variabele ‘AIQ, combinatie’ wordt de oude definitie tot 1995 gevolgd en de nieuwe definitie vanaf 1995. Het verband tussen de AIQ en de grijze druk is inderdaad significant, en 34% van de variatie in de AIQ lijkt te verklaren met de ontwikkeling van de grijze druk. Volgens de getoonde uitkomsten daalt de AIQ met 0,59 procentpunt als de grijze druk met 1 procentpunt stijgt. Overigens lijkt dit verband af te zwakken, en intuitief kunnen ontwikkelingen zoals latere pensionering daarmee samenhangen.

## 
## Call:
## lm(formula = `AIQ, combinatie` ~ `Grijze druk`)
## 
## Residuals:
##     Min      1Q  Median      3Q     Max 
## -4.3781 -1.5842 -0.0233  1.5092  4.9478 
## 
## Coefficients:
##               Estimate Std. Error t value Pr(>|t|)    
## (Intercept)    91.4455     2.6421  34.611  < 2e-16 ***
## `Grijze druk`  -0.5876     0.1197  -4.908  1.2e-05 ***
## ---
## Signif. codes:  0 '***' 0.001 '**' 0.01 '*' 0.05 '.' 0.1 ' ' 1
## 
## Residual standard error: 2.407 on 46 degrees of freedom
## Multiple R-squared:  0.3437, Adjusted R-squared:  0.3294 
## F-statistic: 24.09 on 1 and 46 DF,  p-value: 1.198e-05